le Ciarán Tierney

Ba dhúshlán iomlán nua é aghaidh a thabhairt ar chónaitheacht ar oileán iargúlta Gaeltachta do bheirt dhamhsóirí, as Maigh Eo agus as an Eilvéis, nár oibrigh le chéile ach mar chuid de ghrúpa i bhfad níos mó i gcathair sa Ghearmáin.

Ní raibh Julie McGovern agus Zina Vaessen ag obair le chéile ach mar chuid de ghrúpa de chúigear nó níos mó damhsóirí i Freiburg roimhe seo agus ní raibh siad cinnte conas a n-oibreodh sé seachtain a chaitheamh le chéile mar dhéug ar Inis Oírr.

Bhí grá ag Julie ar Inis Oírr tar éis di cúpla samhradh a chaitheamh ar an oileán, ag freastal ar an gcoláiste samhraidh, nuair a bhí sí ina déagóir.

Rinne sí an cinneadh iarratas a dhéanamh le haghaidh cónaitheacht in Áras Éanna don bheirt tar éis do Zina a rá léi nach raibh sí in Éirinn riamh.

“Ba é Inis Oirr an áit inar fhoghlaim mé damhsa le linn tréimhse trí seachtaine chun mo chuid Gaeilge a fheabhsú,” a dúirt Julie.

“Bhí mé beagánín neirbhíseach faoi Zina a thabhairt anseo. Déanaim an chuid is mó de mo dhamhsa sa Ghearmáin agus aithním mé féin leis an duine sin thall ansin. Is stiúideo damhsa i suíomh uirbeach é an áit a n-oibrímid i Freiburg. Ní fhéadfadh sé a bheith níos éagsúla ná Inis Oírr!

“Dúirt Zina gur mhaith léi teacht anall go hÉireann. N’fheadar cá bhféadfainn duine nach raibh riamh go hÉirinn a thabhairt liom agus áit a bhfuil grá agam a thaispeáint dí. Is iomaí duine a bhfuil aithne agam orthu nach ndeachaigh riamh go hInis Oírr. Thosaigh muid ag obair ón gcéad lá. Bhí sé thar cionn. Rinneamar dearmad faoi seachráin ón domhan lasmuigh den oiléan.”

 

 

 

 

 

 

Cé gur thosaigh siad ag obair sa stiúideo in Áras Éanna ón gcéad maidin, lena radharcanna iontacha ar na ballaí cloiche, Inis Meáin, agus chósta Chonamara, ní fada go raibh siad ag obair amuigh faoin aer freisin ar an oileán draíochta.

D’fhéadfaí iad a fháil ag comhoibriú in aice leis an Plassey, ar an taobh eile den oileán, nó ar charraigeacha taobh le bóthar an chósta. Ag teacht ón Eilvéis, chuir an nádúr ar an oileán agus an mothúchán go raibh uisce timpeall uirthi an-tionchar ar Zina i rith na seachtaine.

“Ní raibh mé riamh ar oileán chomh beag, áit ar féidir leat siúl ó thaobh amháin go taobh eile. Tá sé an-sonrach a bheith timpeallaithe ag an aigéan i gcónaí. Níor shíl mé go dtabharfainn an oiread sin faoi deara sular tháinig mé anseo,” a dúirt Zina.

Dúirt sí go raibh an nádúr iontach cumhachtach ar Inis Oírr, fiú agus í ag breathnú amach trí fhuinneog an stiúideo in Áras Éanna.
Níl mórán taighde aici ó thaobh damhsa amuigh faoin aer, ach mhothaigh sí go raibh sí tarraingthe chuig áiteanna cosúil leis an Plassey de réir mar a chuaigh an tseachtain ar aghaidh ar an oileán.

“Déarfainn go bhfuil an dúlra agus an fharraige iontach speisialta ar Inis Oírr. Mhothaigh mé na clocha i mo chnámha i ndáiríre. Agus na ballaí go léir. An bealach a roinntear an t-oileán leis na ballaí cloiche seo. Tá sé an-láidir. Do dhamhsóir, tá sé an-suimiúil é sin a mhothú,” a dúirt Zina.

Bhí Julie ag magadh gur athraigh an bhéim a bhí ar an mbeirt acu i rith na seachtaine. Bhí Zina ag iarraidh dul amach níos mó de réir a chéile, ach bhí Julie nios sásta oibriú sa stiúideo tar éis a bheith ag iarraidh dul amach agus iniúchadh a dhéanamh sa chéad chúpla lá.

Bhain an beirt acu sult ollmhór as laethanta fada ag cleachtadh a gcuid gluaiseachtaí rince ag am den bhliain nuair is féidir a bheith ag obair lasmuigh go déanach san oíche.

“Bhí sé thar cionn,” a dúirt Julie. “Ba é an bunsmaoineamh a bhí againn agus muid ag teacht amach anseo iniúchadh a dhéanamh ar an smaoineamh go gcuirfí isteach ar ghluaiseacht agus go gcuirfí isteach ar athruithe. D’oscail an tseachtain féidearthachtaí nua dúinn. Tá bunús níos láidre againn anois le dul ar thuras le chéile.”

Do Zina, thairg Inis Oirr éalú ón teicneolaíocht agus rudaí eile a chuireann isteach uirthí go rialta. Thug na ballaí cloiche ar fud an oileáin inspioráid dóibh i rith na seachtaine.

Mhothaigh an bheirt acu gur áit iontach a bhí ann chun gluaiseachtaí agus smaointe nua a thriail le chéile.

Ghabh Julie agus Zina a mbuíochas le Dara agus le hAisling in Áras Éanna as a gcónaitheacht a éascú agus as a bheith chomh tacúil le linn dóibh a bheith ar an oileán.